බෞද්ධයා සහ සංගීතය

බුදුන් සංඝයාට ගීතස්වරයෙන් ගායනා කිරීම තහනම් කර ඇත. බුදුන් ගේ විනය නීති අදාල වෙන්නේ භික්ෂූනට පමණයි. ගිහියන් මේ අන්ත දෙකටම නොයා යුතු ය. කවුරු හරි බුුදු ගුණ සහ තමන් කමැති ගැහැණු ළමයෙක් ගැන රාගය මුසු කර (mix) ගීතයක් හැදුවොත් ඔබ ඒ ගැන කුමක් නම් සිතයි ද?

ඔබ කුමක් සිතුවත් ඵල නැත. බුදුන් නම් කුමක් සිතයි ද?

මේ වගේම සිදුවීමක් වෙනවා බුුදුන් ඉන්නා කාලයේ දී ම. ඔය සිංදුව ලියලා ගායණය කරන්නේ වෙන කවුරුත් නෙමෙයි පංචසික (නොහොත් පන්සිළු). මේ සිදුවීම ඇත්තේ දීඝ නිකායේ සක්කපඤ්හ සූත්‍රයේ ය.

මෙහි දී ඉන්ද්‍රසාල ගුහාවේ බුදුන් වැඩවෙසෙන සමයක සක් දෙවිඳු පංචසිකත් රැගෙන බුදුන් හමුවට යනවා. යනකොට ඉතින් බුදු හාමුදුරුවෝ දැහැන්ගත වෙලා ඉන්නේ. ඉතින් සක් දෙවිඳු කියනවා මම ගිහින් එකපාරට කතා කරන එක හරි නෑ. ඔයා සිංදුවක් කියලා බුදුන්ගේ සිත් අරගෙන ඉන්න කියලා.

ඉතින් ඊට පස්සේ පංචසික බුදුන්ට ඉතා දුර ද නොවන ඉතා ලඟද නොවන සුදුසු තැනක ඉඳ පාණ්ඩු වීණාව ද වයමින් ඔහු විසින් සිත් ගත් සූර්‍ය වර්චසාව (සූරිය වච්චසා) නම් කාන්තාව ගැන(කාමයේ ගුණ) ද ඒ අතර බුදුන් පිළිබඳව ද දහම පිලිබඳව ද රහතුන් පිළිබඳව ද එකතු කර ගීතයක් ගයයි. එය සූත්‍රයේ සිංහල පරිවර්තනයේ සඳහන් පරිදිම මෙසේ පහතින් උපුුටා දක්වමි.

“ළහිරුරස් බඳු සිරුර කැලුම් ඇති, හැම සිරුරඟින් හොබනා, මට සතුට දනවන සොඳුරිය, තෝ යමක්හු කරණ කොට ගෙන උපන් නෙහි ද, තීගේ පිය වූ ඒ තිම්බරු නම් ගඳැවු රජුහු වඳිමි.‘ළහිරු රස් සෙයින් නැඟෙන සිරුරු කැලුම් ඇත්තිය, හොබනා අඟපසඟ ඇත්තිය, මට සතුට දෙනුවිය, සොඳුර, යමක්හු කරණ කොට ගෙන තෝ උපන්නෙහි ද, තීගේ පිය වූ තිම්බරු නම් ගඳෙවු රජුහු වඳිමි.සොසුලුවනට සුළඟ සේද, පැවැසියනට පැන් සේද, රහත්නට දහම් සේ ද තෝ මට ප්‍රියයෙහි ය.ගිලන්හට බෙහෙද සේ ද, සා ඇතියනට බොජුන් සේ ද තෝ මට ප්‍රියයෙහි ය. සොඳුර, ඇවිලෙන ගින්න දියෙන් සේ (තී නිසා උපන් කාමරාග දවිල්ලෙන් තැවුණු) මා නිවව.ගිම් තැවුලෙන් බෙහෙවින් තැවුණු ඇතක්හු පියුම් කෙසුරුයෙන් යුත් සිහිල් දිය ඇති පොකුණකට බස්නහු සෙයින් (කවර දා) මම් ති ගේ තනබඩ තුරට බස්නෙම් දෝ!අකුස ඉක්මි (අකුසින් මැඩැලිය නො හෙන) ඇතක්හු ‘කම්මුල විදුනා කටුවත් පා විදුනා කටුවත් මා විසින් දිනන ලදැ’ යි මදයෙන් මත් බැවින් කරුණු නො දන්නා සේ, තී ගේ ලක්ෂණ සම්පන්න ඌරු යුගලයෙන් මත් වූ මම් රාගය දුරැ ලන්නට කිසි දු කරුණක් නො දනිමි.තී කෙරෙහි ගිජු වූ සිතැත්තෙමි. ම සිත පෙරැළී ගියේ ය. බිලිය ගිල ගත් මසක්හු සෙයින් තී කෙරෙහි බැඳුණු සිත මුදා ගන්නට නො හැක්කෙමි.මනා ඌරු යුගලයක් ඇති සොඳුර, මා වැලැඳැ ගන්න. මඳ බැල් මෙන් බලන ඇසැත්තිය මා වැලැඳැ ගන්න, කල්‍යණිය, මා හාත්පසින් වැලැඳ ගන්න. මෙය මා වෙසෙසින් පැතූ දෑ ය.රහතක්හට දුන් මඳ වූ ද දක්ෂිණාව මහත් පල දෙන්නා සේ, අක් බඹුරු කෙහෙ ඇති තී කෙරෙහි මට ඇති වූ ස්වල්ප (එක්) කාමුක සිත දන් නොයෙක් බව් ඇත්තේ (මහත් බවට පැමිණියේ) වෙයි.සියලු අවයවයන්හි සොඳුරු බව ඇත්තිය, අට ලෝ දහමින් නො සැලෙන රහතුන් විෂයයෙහි මා කළ යම් පිනෙක් ඇද්ද, එය තී සහිතවූ මට පල දේවා.හැම අවයවයන්හි සොඳුරුබව ඇත්තිය, මේ පොළෝ මඬලැ මා කළ යම් පිනෙක් ඇද්ද, ඒ සියල්ල තී සහිත වූ මට පල දේ වා.සූය්‍යර්‍ වර්චසාව, සැහැපුත් මුනිහු දහන් වැඩීමෙන් එකඟ සිතැති වැ, ප්‍රඥායෙන් යුක්ත වැ, සිහි ඇති වැ නිවන් සොයා ගියා සේ, මම් තී සොයා යෙමි.කල්‍යණ අඟ පසඟ ඇත්තිය, සැහැමුනිහු උතුම් සම්බෝධිය ලැබ යම් සේ සතුටු වූහු ද, එසේ ම මම තී හා එක්වීම ලැබුයෙම් සතුටු වන්නෙමි.තවතිසා වැස්සනට අධිපති සක් දෙවිඳු මට වරයක් දෙන්නේ වී නම්, සොඳුර, දෙ දෙව් ලොව රජයද හැරපියා තී ම පතන්නෙමි. තී.කෙරෙහි මා ඇල්ම මේ සා දැඩි ය.සොඳුරු නුවණැත්තිය, යමකුහට තී සේ වූ දූවක් ඇද්ද, බොහෝ කලකට පසු අළුතැ පිපුණු සල් රුකක් බඳු (තී නිසා සිරිමත් වූ) ති ගේ ඒ පියා වඳිමින් නමදිමි.”

උපුටා ගැනීම අවසන්. දැන් මේ ගීතය අවසානයේ බුදුන් පන්සිළුට මෙහෙම කියනවා. ඔබගේ තත් හඬ ඔභගේ ඝීතයේ හඬ ද සැසඳෙනවා.. පන්සිළු ඔබගේ තත් හඬ(විනාවේ හඬ) ඔබගේ ගී හඬ නොයික්මවයි. ඔබගේ ගී හඬ තත් හඬ නොයික්මවයි. ඉතින් උඹ කවදා මේ වගේ ගීතයක් සකස් කළේ(රැසැයිණි?) දැයි බුදුන් ඇහුවා ලු. ඉතින් ඊට පස්සේ පන්සිළු විසින් එයාගේ Full Love story එක බුදු හාමුදරුවන්ට කියනවා.

ගැටළුව ඒක නෙමෙයි. අද අපේ රටේ ඉ්නන තලේබාන් බෞද්ධයන් මේ වගේ බුදු ගුණ ද කාම ගුණ ද ගීතයක් කවුරුන් නම් කීවේ නම්, එය ඉවසා සිටී වී ද?

සම්පූර්ණ සූත්‍ර දෙසනාව මෙතැනින් කියව්වත්වා!

අවසන කවුරුන් නම් රාගය බුදුන් විසින් පසස්නේ ලද යැයි වරදවා අර්ථ කථනය කළ නොයුතු ය. එය බුදුන්ට කරන මහත් අපහාසය කි. මේ ලිපිය ලියන ලද්දේ ඒ අර්ථයෙන් නම් නොවේ..! සර්පයගේ නැට්ටෙන් අල්ලා නොගන්න.